Politika administracije američkog predsjednika Joe Bidena prema Balkanu poništava mnogo onoga što je upravo Biden u vrijeme kada je bio senator uspio postići prije više od 20 godina, te današnji pristup “udovoljavanja autokratskom režimu u Srbiji” koji “nastoji da podijeli Kosovo i Bosnu i dominira Crnom Gorom” prijeti da izazove nove sukobe u region, smatra politolog Janusz Bugajski.
Bugajski za Washington Examiner piše da su tokom 1990-ih, uz snažnu dvostranačku podršku, Sjedinjene Države i NATO “okončali jugoslovenske ratove oštrom diplomatijom i direktnom intervencijom”. Navodi da je Washington također priznao sve države proizašle iz Jugoslavije i pobrinuo se da nijedna nacija ne dominira nad drugima.
- Dvije decenije kasnije, udovoljavanje autokratskom režimu u Srbiji podriva temelje bezbijednosti Zapadnog Balkana i prijeti da gurne region ka novim oružanim sukobima-navodi se u analizi.
Ističe se da su “preuranjene izjave o uspjehu i Washingtona i Brisela” poslužile “jačanju autokratskih i etnonacionalističkih snaga u regionu”.
-Trumpova administracija je zabilježila neke opipljive uspjehe uvođenjem Crne Gore i Sjeverne Makedonije u NATO i omogućavanjem trajnog sporazuma između Makedonije i Grčke. Ipak, nije uspjela postići međusobno međudržavno priznanje Srbije i Kosova niti osigurati teritorijalni integritet Bosne i Hercegovine. Također se poigravao idejom podjele država po etničkim linijama – receptom za raspirivanje regionalnog požara-ističe Bugajski.
Također se kritikuje politiku Evropske unije na Balkanu koja se pokazala “neadekvatnom” jer nije uspjela osigurati članstvo u EU nijednoj državi od ulaska Hrvatske prije deset godina, “a njeno stalno dodavanje novih uvjeta poslužilo je za razočaranje građana i ohrabrivanje radikala”.
Bugajski smatra da su se pokušaji Brisela da “normalizuje” odnose Srbije i Kosova “pretvorili u parodiju, sa ritualizovanim pregovorima koji uporno ne uspijevaju da se pozabave suštinskim problemom”.
- Zablude o napretku ne mogu sakriti nesposobnost da se Srbija ubijedi da prizna Kosovo čak i de facto, ako ne i de jure. A bez takve međudržavne “normalizacije”, etnička podjela će i dalje biti podstaknuta. Osim toga, pet država EU još uvijek ne priznaje nezavisnost Kosova i time doprinosi nevolji- navodi on.
Bugajski ističe da regionalnu nesigurnost prvenstveno stvara režim u Beogradu koji “nastoji da podijeli Kosovo i Bosnu i dominira Crnom Gorom”, te da “autokratski” predsjednik Srbije Aleksandar Vučić umiruje Washington upuštajući se u “besmislene” razgovore sa Prištinom i tvrdi da traži “ravnotežu” između Zapada, Rusije i Kine.
Istovremeno, on održava savez sa ruskim predsednikom Vladimirom Putinom i dozvoljava Srbiji da bude kapija za rusku subverziju Balkana
