Od 12. do 15. vijeka, na prostorima današnje Bosne i Hercegovine nastali su mnogi utvrđeni gradovi, koji su svjedočili snazi i moći srednjovjekovne bosanske države. Ovi arhitektonski spomenici, građeni uglavnom na visokim planinskim grebenima i strmim liticama, su bili prirodno zaštićeni, što je omogućavalo efikasnu odbranu.
Najvažniji elementi u izgradnji ovih tvrđava bili su kule i bedemi. Kule su predstavljale glavni dio tvrđave, dok su bedemi opasavali prostor koji se najlakše mogao braniti. Gradska vrata često su bila smještena u posebnim kulama, a za slučaj opasnosti postojao je i tajni izlaz.
Neki od najpoznatijih srednjovjekovnih tvrđava u Bosni i Hercegovini su:
1. Jajce: Jajačka tvrđava datira iz 13. vijeka i bila je kraljevska rezidencija. Danas se tu nalazi jedini sačuvani portal s grbom Kotromanića.
2. Travnik: Travnička tvrđava izgrađena je u prvoj polovini 15. vijeka i služila je kao sjedište vezira i upravni centar Bosanskog pašaluka.
3. Ostrožac: Ova tvrđava se sastoji od dijela iz srednjovjekovnog perioda i dijela iz osmanskog perioda. Po veličini, spada među najveće tvrđave u BiH.
4. Blagaj: Tvrđava Blagaj nalazi se na vrhu kraškog brda iznad vrela rijeke Bune. Izgradili su je Rimljani, a osmanska vlast je kasnije dodala dodatne objekte.
5. Srebrenik: Prvi put se spominje 1333. godine i bila je u posjedu bosanske vlastele. Osmanlije su je zauzele 1512. godine.
6. Bobovac: Ovo je bio kraljevski grad srednjovjekovne Bosne. Temelje je postavio rimski car Trajan, a osmanska vlast ga je osvojila 1463. godine.
7. Doboj: Dobojska tvrđava datira iz 13. vijeka i smatra se jednim od najstarijih i najvećih tvrđava u BiH. Vranduk se nalazi na istoimenom brdu iznad rijeke Bosne i bio je banski, a zatim kraljevski grad.
8. Banja Luka: Tvrđava Kastel izgrađena je od strane Rimljana, a Osmanlije su je obnovile i nadogradile. Maglajska tvrđava je impozantan objekat s sahat-kulom.
9. Stolac: Tvrđava Vidoški iznad Stoca je jedna od najvećih tvrđava u BiH i spominje se još u 14. vijeku. Ključka tvrđava je bio banov i kraljevski grad, a Osmanlije su ga osvojile 1463. godine.
Ove tvrđave su važni dio kulturnog i istorijskog nasljeđa Bosne i Hercegovine i privlače mnogo turista. Posjetom ovim lokacijama, možete dobiti uvid u snagu i veličinu srednjovjekovne bosanske države.
