Organizacija za sigurnost i saradnju u Evropi (OSCE) upozorila je Republiku Srpsku (RS) na ozbiljno narušavanje osnovnih sloboda ukoliko bi bio donesen novi Zakon o stranim agentima, koji je u suprotnosti s međunarodnim obavezama Bosne i Hercegovine.
U zajedničkom mišljenju Ureda OSCE-a za demokratske institucije i ljudska prava (ODIHR) i Komisije Vijeća Evrope za demokratiju kroz pravo (Venecijanska komisija) iz 2023. godine istaknuto je da ovaj zakon krši Ustav Republike Srpske i Bosne i Hercegovine, kao i međunarodne i domaće obaveze u sferi ljudskih prava.
Predloženi zakon bi suzio demokratski prostor za organizacije civilnog društva, nezavisne medije i branitelje ljudskih prava. Uvođenjem posebnog registra i postavljanjem opterećujućih zahtjeva za neprofitne organizacije, otežana bi bila njihova aktivnost, a otvorila bi se mogućnost za stigmatizaciju i obeshrabrivanje njihovog rada.
U saopćenju OSCE-a ističe se da su sloboda udruživanja i sloboda medija od ključne važnosti za raznolikost i inkluzivnost civilnog društva, te za održivu demokratsku društvo. Ovaj zakon, međutim, narušio bi te vrijednosti, suprotstavljajući se i međunarodnim standardima ljudskih prava.
Misija OSCE-a u BiH najavila je kontinuiranu podršku organizacijama civilnog društva, nezavisnim medijima i borcima za ljudska prava čiji je rad ugrožen novim zakonom i drugim sličnim propisima.
Odluka o usvajanju Zakona o stranim agentima u RS-u još nije donesena, ali je izazvala zabrinutost u međunarodnoj zajednici i među demokratskim krugovima u Bosni i Hercegovini. Ostaje otvoreno pitanje da li će RS preispitati ovaj zakon u svjetlu upozorenja OSCE-a i drugih relevantnih institucija.
