Husein-kapetan Gradaščević, poznat kao Zmaj od Bosne, ostavio je dubok trag u historiji Bosne i Hercegovine. Umro je u Istanbulu 17. avgusta 1834. godine, prije tačno 190 godina. Prema nekim izvorima, bio je otrovan od strane osmanske vlasti, dok drugi tvrde da je umro od kolere.
Život i obrazovanje
Gradaščević je rođen 31. avgusta 1802. godine u bogatoj begovskoj porodici u Gradačcu. Već kao tinejdžer isticao se obrazovanjem i vještinama, uključujući arapsku kaligrafiju. Postao je kapetan vojne kapetanije u devetnaestoj godini nakon tragične smrti svog brata, Murat-kapetana.
Vođa Pokreta za autonomiju
Krajem januara 1831. godine, Husein-kapetan je pozvao narod na ustanak za odbranu Bosne. Bio je vođa Velikog ustanka i počasno je proglašen bosanskim vezir na sastanku u Prištini. Njegova vojska, koja se sastojala od 25.000 vojnika, nekoliko puta je pobijedila osmanske trupe.
Poražen, ali ne slomljen
Nažalost, nakon nekoliko poraza, Husein-kapetan beži u Habsburšku Monarhiju, a zatim u Istanbul. Odbio je ponudu sultana da postane paša, izjavivši da radije želi umrijeti u svojoj odjeći nego nositi uniformu jednog paše.
Nasljeđe Zmaja od Bosne
Gradaščević ostaje simbol otpora i ljubavi prema domovini. Njegova djela pružaju inspiraciju i danas, a sjećanje na njega živi kroz historiju Bosne i Hercegovine.
