Šta je Frère Jacques?
Pjesmica “Frère Jacques” ili, kako je poznata na engleskom, “Brother Jacques” ili “Brother John”, jedno je od najpoznatijih muzičkih dela koja se često uči u djetinjstvu. Ova simpatična pjesmica priča o monahu koji se poziva da zazvoni zvona, iako se čini da još uvijek spava. Tekst na francuskom jeziku ide ovako:
“Frère Jacques, Frère Jacques
Dormer-vous? Dormer-vous?
Sonnez les matines! Sonnez les matines!
Din, din, don. Din, din, don.”
Ali, ostavite po strani njenu jednostavnost. Ova pjesmica je, zapravo, izazvala brojne rasprave kroz istoriju, od prevođenja stihova do spekulacija o inspiraciji za lik monaha. Ko je zapravo stvorio ovu klasičnu melodiju? To je pitanje koje ćemo istražiti.
Ko je napisao “Frère Jacques”?
Porijeklo pjesme nije potpuno jasno, ali se smatra da se melodija prvi put pojavila pod nazivom “Frère Blaise” u rukopisu iz oko 1780. godine. Istraživanja su pokazala da je jedan od najznačajnijih kompozitora 18. stoljeća, Jean-Philippe Rameau, potencijalni autor muzike. 2014. godine, muzička stručnjakinja Sylvie Bouisseau predstavila je rad koji ukazuje na to da je Rameau napisao ovu melodiju. Ona se poziva i na druge dokaze, uključujući rukopis u kojem je Rameau bio navedeno kao autor.
Značenje “Frère Jacques” – Šta zapravo znači?
Pjesmica nosi složenije značenje nego što se možda čini. Naime, prijevodi stihova su izazvali zabunu tokom godina. Na primjer, raniji engleski verzije su prevele “Frère Jacques” kao “Brother John”, ali to nije tačan ekvivalent. Također, treća linija, “Sonnez les matines”, često je prevodila kao “Morning bells are ringing”, što ne prenosi pravi smisao. U stvarnosti, “matines” se odnosi na kanonski čas u hrišćanstvu, te je izvorno značenje poziv na zvonjavu za jutarnje molitve.
Ko je pravi Frère Jacques?
Pitanje o inspiraciji za ovaj lik također je intrigantno. Mnogi su smatrali da je pravi Frère Jacques Jacques Beaulieu, pionir u oblasti litologije, koji se nije samo nazivao Frère Jacques, već je nekada nosio i monaški habit. Međutim, istraživanja iz 1999. godine nisu pronašla direktnu povezanost između njega i lika iz pjesme, sugerišući da je vjerovatnije da se radi o grupi monaha koji su skloni prekomjernom spavanju.
Utjecaj “Frère Jacques” kroz istoriju
Bez obzira na to ko je autor, pjesmica “Frère Jacques” ostavila je značajan trag u muzici. Njezina melodija inspirisala je brojne skladatelje, uključujući Gustava Mahlera, koji je u svojoj Prvoj simfoniji koristio ovu melodiju. Također, čak i u pop kulturi, članovi Beatlesa su ubacili “Frère Jacques” u pjesmu “Paperback Writer”.
Danas se ova pjesmica često koristi u obrazovne svrhe kako bi se ilustrovale kompozicione tehnike. Leonard Bernstein je, na primjer, pozvao publiku na njegovim koncertima za mlade da pjeva ovu pjesmu kao način predstavljanja muzičkih sekvenci.
U zaključku, “Frère Jacques” nije samo dječija pjesmica. Ona nosi bogatu istoriju i duboka značenja koja nas podsjećaju na značaj muzike u našem životu.
