Zahvaljujući arhivi i analizi autora Šefika Emrića Brace, otkriveno je da je sarajevska žičara puštena u rad ranije nego što se dosad navodilo u većini izvora. Ovaj zanimljivi nalaz ukazuje na to da razvoj i otvaranje prvobitne žičare koja povezuje Sarajevo i Trebević nisu bili nimalo lagani poduhvati.
Arhivski zapisi pokazuju da su inženjeri Václav Nevrlý i František Šup, iz odjeljenja za projektovanje čehoslovačkog preduzeća Transporta Chrudim, započeli razvoj prototipa žičare kružnog toka sa dva čelična užeta i odvojivim putničkim kabinama 1954. godine. Preduzeće Wiesner Chrudim, koje je osnovao Frantisek Wiesner, već je proizvodilo teretne žičare, ali su želje grada Sarajeva za putničkom žičarom rezultirale suradnjom s čehoslovačkim inženjerima.
Prva jednosjedna žičara ovog tipa u Evropi izgrađena je 1940. godine, a Transporta Chrudim je 1954/1955. godine proizvela prvu poslijeratnu verziju. Međutim, ova verzija nije zadovoljila gradske vlasti Sarajeva, pa je žičara preusmjerena u Čehoslovačku.
Iznenada, 1957. godine je stigao upit iz Sarajeva za isporuku putničke žičare sa odvojivim kabinama sa više sjedišta. Ubrzani razvoj i intenzivna testiranja sklopnog uređaja za pričvršćivanje kabine na uže za vuču omogućili su Transporti Chrudim isporuku žičare u Sarajevo.
Nakon razmjene pregovora, u jesen 1957. godine je sklopljen ugovor na Velesajmu u Zagrebu. Jugoslavenska preduzeća su obezbijedila čelične konstrukcije, dio električne opreme i sopstvenu montažu, dok je preduzeće Energoinvest Sarajevo bilo direktan partner. Oprema je dopremljena u Sarajevo 1958. godine, gdje su već bili u toku građevinski radovi na izgradnji gornje i donje stanice žičare.
Gornja stanica Vidikovac na Trebeviću izgrađena je na nadmorskoj visini od 1160,2 metara, dok je donja stanica Bistrik smještena na nadmorskoj visini od 583 metra. Ukupna visinska razlika je 577,2 metra, a žičara je bila dugogodišnji simbol povezanosti Sarajeva i Trebevića.
Ovi novi podaci pružaju zanimljiv uvid u povijest sarajevske žičare. Njihova otkrića, koja su rezultat istraživanja Šefika Emrića Brace, autora knjige “Fragmenti istorije automobilizma u Bosni i Hercegovini s početka 20. vijeka”, daju nam sveobuhvatniju sliku o razvoju ove važne infrastrukture u Bosni i Hercegovini.
Sada kada je poznato da je žičara puštena u rad ranije nego što se mislilo, možemo još više cijeniti napore i izazove s kojima su se suočili inženjeri i gradski zvaničnici. Sarajevska žičara će i dalje ostati središnji simbol grada i važan segment njegove turističke ponude.
